28 may - gen yaddaşımıza həkk olunmuş mübarək gün!

25 May 2023, 12:24
25 May
2023
12:24
113
LALƏ AZƏRTAŞ YAZIR
Bir gün haqqında düşünək; bütöv bir xalqın taleyində qızıl hərflərlə yazılan, bütün müsəlman Şərqində İLKlərə imza atan əsrə bərabər bir gün haqda!
Bir gün haqqında düşünək; qosqoca imperiyaları dağıdan, palanetin siyasi xəritəsini yenidən şəkilləndirən Birinci cahan savaşının alovlarında öz xalqına nicat yolunu göstərmiş, tarixin gedişini dəyişmiş bir gün haqda!
105 il öncə doğulmuş və gen yaddaşımıza üçrəngli bayrağımızla, əbədi, dönməz və daimi istiqlalımızı həkk etmiş 28 may!
Birinci cahan savaşından məğlubiyyətlə ayrılmış, fevral burjua inqilabının ardınca bolşeviklərin çevriliş etdiyi, hər guşəsindən ölüm, ümidsizlik və məyusluq yağan Rusiya İmperiyasında türklərin, müsəlmanların öz müqəddəratını təyin etmək məqamı yetişmişdi. Çökmüş imperiya ana torpaqlarını zəbt etdiyi türklərə və müsəlmanlara heç vaxt vətən olmamışdır, əksinə mövcudluğunun bütün dönəmlərində "xaqllar həbsxanası” olmaqdan qabağa getməmişdi, getmək istəməmişdi. Azərbaycan adlanan ərazini isə xalqın özünüdərkinin qarşısını almaq üçün müxtəlif inzibati vahidlərə parçalamışdılar. Ana dilində məktəblər yox dərəcəsində, ali təhsilli ziyalıların sayı barmaqla sayılacaq qədər, Çar ordusuna xidmətə çağrılmayan kişilər isə sadəcə neft sənayesində ucuz işçi qüvvəsini təşkil edirdi. Bir yandan isə torpaqlarımıza çağırılmayan qonaqların, nankor qonşularımızın qəsbkarlıq, dağıdıcılıq, düşmənçilik siyasəti. Hələ bu harasıdır? Mübarək 28 Maydan cəmi iki ay əvvəl Lenin bolşeviklərinə və faşist daşnaklarına güvənən Bakı kommisarları adlı qondarma qurum Azərbaycanın dörd bir yanında soyqırımı törətmişdi, gələcəkdə qurulacaq dövlətin paytaxtını ələ keçirib amansız qırğınları davam etdirirdi. Şamaxıdan Təbrizəcən ana vətənimiz qan gölünə dönmüşdü. İrəvan, Zəngəzur, Qarabağ elan edilməmiş müharibə meydanını xatırladırdı. Bir sözlə böyük bir xalq iztirab içində, ziyalılar, fikir adamları isə carəsiz durumda idi.
Hər qaranlıq gecənin bir işıqlı sabahı olduğu kimi, yaxşı ki hər "28 aprel”dən sonra istiqlalımızın qaranquşu kimi 28 May gəlir! 105 il bundan əvvəlin 28 mayı tək Azərbaycan xalqının müstəqillik günü deyil, eyni zamanda bütün müsəlman Şərqinin xilası, oyanışı günüdür.
28 Maya doğru bizi aparan yol barədə bir qədər söz açmaq istəyirəm, çünki bu yolu xatırlamadan tariximizə qızıl hərflərlə yazılmış bu əzəmətli günün mahiyyətini dərk etmək çətindir.
28 May ilk növbədə Azərbaycan ziyalılarının, mənbəyini ölməz Axundov ideyalarından götürən dahi mütəfəkkirlərin arzusu və idealı olmuşdur. "Qafqaz müsəlmanlarını necə adlandırmalı” məqaləsində "Dilimiz Azərbaycan dili, milliyyətimiz azərbaycanlı” yazan Məhəmməd ağa Şahtaxtlını, "Dilim nə dildi? Azərbaycan dili! Bəs Vətənim haradır? Azərbaycan” deyən Mirzə Cəlili, "Bizə fədai lazımdır; türk qanlı, islam imanlı, firəng kafalı fədai” söyləyən Əli bəy Hüseynzadəni və bayrağımızda əks olunmuş "Türkləşmək, müasirləşmək, islamlaşmaq” qayəli məşhur prinsipi sahibi olduğu "Açıq söz” qəzetinə şüar seçib yaddaşımıza hopduran Rəsulzadəni xatırlayaq. Adlarını sadalamaqdan qürur duyduğumuz dahi fikir adamları maarifçilik işığına bürnmüş əsərlərində istiqlalımızın bünövrəsini mökəmlətmişdilər. Elə ona görə də ana vətəndən uzaqlarda Tiflisin gərgin ictimai-siyasi mühitində millətin xilas yolunu müəyyənləşdirmək üçün "nə etməli” sualına dəqiq və cəsarətlə cavab verdilər – "İnsanlara hüriyyət, millətlərə istiqlal”.
"28 May bizə nə verdi” sualının cavabı isə heç də yalnız müstəqillik əldə etməyimiz, dövlət yaratmağımız deyil, hətta onun belə fövqündə dayanan fenomendir. O vaxta qədər milli kimlik məsələsi nəinki Qafqazlarda və bütün Rusiya İmperiyasında, hətta bütün müəlman Şərqində bu qədər siyasi anlam kəsb etməmişdir. Bu baxımdan Cümhuriyyət dövrünü tədqiq edən dəyərli tarixçilərimizin bu fikri ilə razılaşmamaq mümkün deyil ki, Cümhuriyyət "ümmətdən millət yaratdı”. Elə bir millət ki, öz azadlığına, istiqlalına sahib çıxdı və bu məfkurə yolunda "can verməyə, qan tökməyə hazır” olduğunu dəfələrlə sübut etdi. 28 May o vaxta qədər coğrafi anlam kəsb etmiş Azərbaycan adına siyasi-ideoloji anlam qatdı, doğma Azərbaycanımız hansısa məkanın yox dövlətin adı oldu. İnsanların bərabərliyi prinsiplərinə əsaslanan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün ölkə vətəndaşlarına eyni hüquqlar verərək irqi, milli, dini, sinfi bərabərsizliyi ortadan qaldırdı. Dünya birliyi tərəfindən tanınan Xalq Cümhuriyyətinin fəaliyyəti sayəsində ölkəmizin beynəlxalq hüququn subyekti olması 1920-ci ilin aprel ayında bolşevik işğalından sonra Azərbaycanın bir dövlət kimi dünyanın siyasi xəritəsindən silinməsinin qarşısını aldı.
"Biz ilk Demokratik Cümhuriyyətin yaranması gününü həmişə əziz tuturuq”, - bu xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin hamımızın əzbərdən bildiyi tarixi sözləridir. Ulu Öndərimiz dəfələrlə bildirmişdi ki, biz bu gün demokratik Azərbaycan dövlətini qururuqsa, ayağa qaldırırıqsa, Xalq Cümhuriyyətinə borcluyuq.
Müzəffər Ali Baş Komandanımızın bir çağırışı ilə müsəllah əsgərə çevrilmiş Azərbaycan oğulları Cümhuriyyətimizin müqəddəs əmanəti - üçrəngli bayrağımızı Şuşada, həmçinin işğal olunmuş bütün ərazilərimizdə dalğalandırdı. Cənab Prezidentimizin hazırda Zəngəzur dəhlizinin bərpası yolunda yürütdüyü diplomatiya bir tərəfdən regiona sabitlik və inkişaf vəd edir, digər tərəfdən isə dövlətçilik tariximizin ənənələrindən qaynaqlanır. Qərbi Azərbaycanımız itirilmiş vətən torpağıdır, Zəngəzur isə Xalq Cümhuriyyətinin inzibati ərazisi olmuşdur.
Bu gün qürurla deyirik ki, müstəqil Azərbaycan müsəlman Şərqinin ilk demokratik dövlət qurumunun hüquqi varisidir. Uğurlarla və zəfərlərlə dolu yaşadığımız hər gün müstəqil respublikamızın bu şərəfli varislik missiyasını böyük ləyaqətlə davam etdirməsinin sübutudur.
Xəbər lenti
-
18:46Vitali Balasanyan da HƏBS OLUNDU
-
17:24Region gəncləri Anım Günündə şəhidlərimizi ehtiramla yad edib
-
10:18Mənəvi dəyərlərin təbliğində media və QHT-lərin rolunun artırılması konfransı keçiriləcək
-
15:27Şəhid Turalın məktubu
-
15:25Türk Dövlətləri Təşkilatı Kənd Təsərrüfatı Nazirlərinin 2-ci iclası çərçivəsində ikitərəfli görüşlər keçirilib
-
14:19Pulunuzun etibarlı artımı üçün nə etməli?
-
12:22TDT-nin Kənd Təsərrüfatı Nazirlərinin II Toplantısının iştirakçıları Fəxri Xiyaban və Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib
-
12:21“Xalq oyunları, sağlam gələcək” layihəsi icra olunur – FOTOLAR
-
19:55Bakıda Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) kənd təsərrüfatı üzrə İşçi Qrupunun 3-cü iclası keçirilib
-
12:14İrsi qan xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlar üçün qanvermə aksiyası təşkil olunub
-
11:26Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin aparat rəhbəri Azad Cəfərli Kürdəmirdə vətəndaşları qəbul edəcək
-
11:19HABER GLOBAL 5 yaşında - VİDEO
-
16:45Pambıqçılığa həsr olunmuş tarla seminarı keçirilib
-
15:36Aylıq 539 manata tam təmirli mənzillər
-
12:47“CƏNAB!!!”- Elşən Musayevin yazısı
-
12:44“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
16:31Hikmət Hacıyev: “Ermənistan 30 il ərzində işğal siyasəti aparsa da, Azərbaycan səhifəni çevirməyə hazırdır”
-
16:24Regional sabitliyə REGİONAL LİDERLƏ - "Qafqaz evi" ideyası reallaşır
-
13:51“Paşinyan belə reallığı qəbul edib, amma Əli Kərimli, Tofiq Yaqublu yox…” – DEPUTATDAN SƏRT SÖZLƏR!
-
11:46Sabirabadda "Səyyar Soft təlimlər" layihəsi həyata keçirilib
-
11:22Qarabağ erməniləri ilə danışıqları Azərbaycan tərəfindən kim aparır?
-
11:16Azərbaycan Gənc Tamaşaçılar Teatrında “Balaca Kişilər” tamaşası oynanılacaq
-
15:31Ulu öndər Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş “Uğurlu neft strategiyası” adlı tədbir keçirilib.
-
11:58Tanınmış aparıcı, müənni Naid Şadxan bütün əyləncəli proqramlarını ləğv etdi
-
09:04“Dəniz Mall”-da “Sağlam olaq – Donor olaq” şüarı altında qanvermə aksiyası təşkil olunacaq
-
19:09“Aqroservis” ASC gübrənin satış qiymətində endirim edib
-
19:08Mina qurbanları və Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti təmsilçiləri BMT-yə birgə müraciət ünvanlayıblar
-
15:07Terror təşkilatçıları öz layiqli cavablarını alacaqlar - ƏLİ HÜSEYNLİ
-
14:49Aqrar Xidmətlər Agentliyinin sədr müavini Cəfər Məhərrəmov Hacıqabulda vətəndaşları qəbul edib
-
14:08Ermənistan silahlı qüvvələrinin “Tor” ZRK-sının məhvedilmə GÖRÜNTÜLƏRİ - VİDEO
-
14:04“Qisasımız ağır olacaq!” – Elşən Musayev
-
13:24“Fuad Qəhrəmanlının lideri Azərbaycan siyasətinin ən vicdansız nümayəndəsidir” MİLLƏT VƏKİLİ MÜNASİBƏT BİLDİRDİ
-
12:28“SSRİ qanla bərpa ediləcək” iddiası - Putinin deputatını kim danışdırır?
-
18:01Yeni təhsil portalı fəaliyyətə başladı-Edutime.az
-
15:50Millət vəkili Ramil Həsən Ucarda növbəti xoşməramlı aksiyaya start verdi
-
15:01“Bilik günü” münasibəti ilə İrsi qan xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlara hədiyyələr təqdim olundu
-
18:58“Gətirdiyin, bəxş etdiyin demokratiya bax budur, əlahəzrət Amerika!”
-
15:01“Gənc Mülki Müdafiəçilər” düşərgəsinə yekun vurulub
-
09:30Hərbçimiz həlak oldu
-
16:58ASAN könüllülərindən növbəti səhnə işi
26 Sentyabr 2023
25 Sentyabr 2023
24 Sentyabr 2023
22 Sentyabr 2023
21 Sentyabr 2023
20 Sentyabr 2023
19 Sentyabr 2023
18 Sentyabr 2023
17 Sentyabr 2023
16 Sentyabr 2023
15 Sentyabr 2023
Digər xəbərlər
-
SOSİAL
Vitali Balasanyan da HƏBS OLUNDU
-
GÜNDƏM, SOSİAL
Region gəncləri Anım Günündə şəhidlərimizi ehtiramla yad edib
-
SOSİAL
Mənəvi dəyərlərin təbliğində media və QHT-lərin rolunun artırılması konfransı keçiriləcək
-
SOSİAL
Şəhid Turalın məktubu
-
SOSİAL
Türk Dövlətləri Təşkilatı Kənd Təsərrüfatı Nazirlərinin 2-ci iclası çərçivəsində ikitərəfli görüşlər keçirilib
-
SOSİAL
Pulunuzun etibarlı artımı üçün nə etməli?
-
SOSİAL
TDT-nin Kənd Təsərrüfatı Nazirlərinin II Toplantısının iştirakçıları Fəxri Xiyaban və Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib
-
SOSİAL
“Xalq oyunları, sağlam gələcək” layihəsi icra olunur – FOTOLAR
-
SOSİAL
Bakıda Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) kənd təsərrüfatı üzrə İşçi Qrupunun 3-cü iclası keçirilib