"ABŞ Prezidenti Co Baydenin Braziliyalı həmkarı ilə görüşündə BMT ilə bağlı islahatlardan danışması və həmin islahatların vacibliyini qeyd etməsi ondan xəbər verir ki, artıq bütün dünya cənab ilham Əliyevin və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın aylar öncə dediklərinə gəlirlər. Belə ki, möhtərəm Prezident qısa müddət bundan öncə yerli telekanallara müsahibəsində və Misir Prezidenti ilə Bakıda keçirmiş olduğu birgə mətbuat konfransında vurğulamışdı ki, BTM-də islahatlar aparılmalı, Təhlükəsizlik Şurasının tərkibi genişləndirilməlidir. Eyni zamanda, Türkiyə lideri cənab Ərdoğan dəfələrlə "dünyanın 5-dən daha böyük olduğunu” söyləyib.

Amma burada söhbət təkcə islahatların aparılmasından deyil, məlum islahatların həm də ədalətli bölgü və yanaşma ilə aparılmasından gedir. Yəni, format olaraq islahatların aparılmasına Rusiya da daxil bir çox ölkələr dəstək verə bilərlər. Çox güman, öz xarici siyasət prioritetlərindən və strategiyalarından çıxış edərək. Fəqət, sonuc elə olmalıdır ki, ədalət məfhumu öz əksini həmin islahatlarda tapa bilsin. Qeyd etdiyim kontekstdə isə ən gözəl təkliflərdən birini Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev verib və konkret olaraq Qoşulmama Hərəkatının və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında təmsilçiliyini vacib sayıb. Dövlət başçısının söylədiyi fikirlərdən birini xüsusi vurğu ilə qeyd etmək istəyirəm: ”İkinci dünya müharibəsindən 80 ilə yaxın vaxt keçib, dünya dəyişir və bu dəyişikliklər sürətlə davam edir. Ona görə hesab edirəm ki, BMT daxilində aparılacaq islahatlar daha ədalətli və daha təhlükəsiz dünyanın yaradılmasına xidmət göstərəcək. Bugünkü proseslər və reallıqlar da göstərir ki, cənab Prezident İlham Əliyev yetərincə uzaqgörən və müdrik siyasətçidir. Ona görə də bütün dünya liderləri artıq onun dediklərini təsdiqləyirlər və onun qənaətini bölüşürlər”.

Deputat bir vacib məqama da toxundu:

"BMT ciddi qurumdur. Amma onun icra, təsir, öz qərarlarını həyata keçirmə mexanizmi yoxdur. İlk öncə həmin mexanizmi formalaşdırmaq lazımdır. Elə etmək lazımdır ki, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qərarları havada qalmasın. Misal üçün, əgər zamanında Ermənistanın Dağlıq Qarabağ ərazisindən qeyd-şərtsiz çıxması ilə bağlı verilmiş Qətnamələrin biri icra olunsaydı, məsələ bu yerlərə qədər uzanmazdı və heç müharibəyə də ehtiyac qalmazdı.

Eyni zamanda bu qurumun daimi nümayəndəliyində mütləq və mütləq qardaş Türkiyənin təmsilçiliyi reallaşmalıdır. Çünki Türkiyə həm söz sahibliyinə, həm gücünə, həm də təsir imkanlarına görə dünyanın ən böyük dövlətlərindən biridir. Ayrıca, Türkiyənin BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında təmsilçiliyi həm də ədalətin bütün dünyada bərqərar olmasına böyük töhfə verər”.

Beynəlxalq Münasibətlər və Diplomatiya Araşdırmaları Mərkəzinin eksperti Kənan Novruzov bu gedişlə BMT-nin getdikcə nüfuzunu daha çox itirəcəyini düşünür:

"BMT Təhlükəsizlik Şurasının əsas öhdəliklərindən biri dünyada sabitliyi, təhlükəsizliyi təmin etməkdir. Son proseslər, o cümlədən Rusiya - Ukrayna müharibəsi, Yunanıstan - Türkiyə gərginliyi göstərir ki, bu qurum öz öhdəliyini layiqincə yerinə yetirə bilmir. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu qurumun daxilində bir dənə belə, müsəlman dövləti olmaz. Təkcə bu fakt özü BMT TŞ-nın balanslı, ədalətli olmadığını deməyə əsas verir. BMT TŞ hazırkı tərkibi ilə istəsə də, ədalətli ola bilməz. Biz bunu Ermənistan- Azərbaycan münaqişəsi dövründə də görmüşük. Əgər bu qurum istəsə idi, heç 44 günlük müharibə başlamazdı. Təəssüf ki, sözügedən qurumun, demək olar, bütün üzvləri baş verən proseslərə öz ambisiyalarından yanaşırlar. Bu, doğru deyil. Onlar öz məqsədlərini yox, qlobal sülhü düşünməlidirlər. Ümumiyyətlə, BMT TŞ-nın tərkibinin dəyişməsi bu günün tələbidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, orada təmsil olan dövlətlər arasında gərginlik pik həddə çatıb. Rusiya ilə Qərb arasındakı mübarizəni nəzərdə tuturam. Belə olan halda qlobal sülh üçün hansı kollektivdən söhbət gedə bilər? Bu gün Rusiyanın bütün dünya üçün təhdid yaratdığını nəzərə alsaq, deməliyik ki, bu dövlət BMT TŞ-nın tərkibindən çıxarılmalıdır. Dünyanı nüvə silahı ilə təhdid edən dövlət beynəlxalq sülhü təmin edə bilərmi? Fikrimcə, yox. Eyni zamanda mütləq üzvlərdən ən azı biri müsəlman dövləti olmalıdır. Bunun Türkiyə olması şərt deyil. Məsələn, Pakistan da sözügedən təşkilatda müsəlman dünyasını təmsil edə bilər. Digər üzvlər isə BMT TŞ-nın nizamnaməsini unutmamalıdır. Əks halda tərkibdə dəyişiklik olmazsa, bu qurum tədricən daha çox nüfuzdan düşəcək. Ən əsas isə dünyanın "hava yastığı" sıradan çıxacaq və planeti daha ağır günlər gözləyəcək”./Yeni Müsavat