Mağmın tərcüməçilər
22 May 2020, 16:44
22 May
2020
16:44
2293
Yazıçı-publisist Ayxan Ayvazın tərcüməçilərlə bağlı yazdığı tənqidi yazı polemikaya səbəb olub. Kulis.az yazıda adı çəkilən qələm adamlarından biri, yazıçı-tərcüməçi Etimad Başkeçidin məsələ ilə bağlı yazısını təqdim edir.
Yaxşı bədii tərcüməçilərin sayı başqa ölkələrdə və xalqlarda da azdır, lap barmaqla sayılacaq qədər.
Əvvəla ona görə ki, bu sənəti universitetlərdə, dərnəklərdə və ya tərcümə nəzəriyyəsinə aid elmi əsərlərlə dolub-daşan kitabxanalarda öyrənmək mümkün deyil. Mən bir ara həşəmətli Slavyan Universitetində Tərcümə kafedrasının müdiri olmuşam və bunu havadan demirəm. Yəni, tərcüməçilik insanda anadangəlmə qabiliyyətin olmasını tələb edir. Başqa yaradıcı sahələrdə olduğu kimi...
İkincisi də, bədii tərcümə bütün tərcümə növlərinin ən çətinidir. Bunu mən demirəm, hamıya bəlli məsələdir.
Üçüncüsü, bizdə hələ ki, ruslarda, türklərdə, lap tutalım, gürcülərdə olduğu kimi, funksional tərcümə məktəbi formalaşmayıb deyə, dəyərləndirmə prinsipləri və etikası da yox dərəcəsindədir. Burada naşirlərin də günahı az deyil: onlar istedadlı, istedadlı olduğu üçün də çox zaman mağmın, öz haqqını istəməyə utanan adamlara istedadsız, amma sırtıq sənətkarlardan az pul ödəyə bilirlər.
Sivilizasiyaya qovuşmuş bütün ölkələrdə isə qonorar kəsilərkən, tərcümənin mürəkkəblik dərəcəsi, keyfiyyəti əsas götürülür və naşirlərin özləri bunda maraqlıdır. Əks halda «brend» adlar meydana çıxmaz və bu, oxucu kontingentini get-gedə səndən uzaqlaşdırar.
Ayrıca qeyd etmək istəyirəm ki, Dövlət Tərcümə Mərkəzi bütün bu reallıqları nəzərə alır və heç təsadüfi deyil ki, Azərbaycan tərcümə məktəbinin formalaşması məsələsində lokomotiv rolunda çıxış edir. Lakin bu məsələdə bütün aidiyyatı təşkilatların və qurumların əlini daşın altına qoyması lazımdır.
Dostlar, siz kitab tərcüməsindən danışırsınız, amma Azərbaycanda ən acınacaqlı, ağlamalı vəziyyət filmlərin tərcüməsi və dublyajı sahəsindədir.
Bilirəm, insanlarımızın çoxu bədii filmlərə türkcə və ya rusca baxır, amma lütfən özünüzü məcbur edin, arada bizim televiziyalarda nümayiş etdirilən filmələrə də baxın: bu filmlərin obrazları azərbaycanca deyil, türkcə və rusca da deyil, rəhmətlik Zəlimxan Yaqub demiş, moltanı dilində danışırlar.
Əsl müsibətdir. Filmlərin tərcüməsinin, dublyaj məsələlərinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı Prezidentin fərmanı var. Bu fərman çıxandan sonra Mədəniyyət Nazirliyi silsilə tədbirlər keçirdi, bütün telekanallardan dublyajla məşğul olan adamları vaxtaşırı Nizami kinoteatrında toplayıb, təlimlər keçdi. Təlim keçənlərdən biri də mən idim. Amma və lakin… Bütün danışılanlar elə orada qaldı: həmin su, həmin dibək.
Xəbər lenti
-
15:07Aİ, ABŞ və Ermənistanın təhlükəligörüşü - İrəvan üçün tələ...
-
10:37Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Ramil Həsənin 1 illik HESABATI
-
17:20Dayanıqlı inkişafa töhfə verən ali təhsil ocağı
-
09:25Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq Baş katibi Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
-
09:19"MİNGƏÇEVİR DÖVLƏT UNİVERSİTETİ MODERNLƏŞDİRMƏ YOLUNDA" KİTABI HAQQINDA XOŞ TƏSÜRATLAR
-
12:574 fəsil dəniz mövsümü olan şimal adası
-
15:20“Əlbət ki, məlum terror öncədən planlaşdırılıb...” – Elşən Musayev
-
17:04Beynəlxalq Daun Sindromu Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
-
14:18Ramil Həsənin təşəbbüsü ilə növbəti dəfə “Novruz” yardım aksiyasına start verildi
-
13:132024-cü il üzrə böyük, orta və kiçik qrant müsabiqələrinin nəticələri
-
12:56“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:46QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ
-
16:17“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
10:59“Füzuli Könüllüləri” qrupuna qəbula start verilib
-
11:46Ermənistan Rusiya sərhədçilərini rəsmən qovur - Kremlin cəzası... SENSASİON DETALLAR
-
15:11İKT sahəsində qadın olmaq - FOTO/VİDEO
-
14:32Fransa “ilhaq”a “Zvartnos”dan başladı
-
13:52Risk etməyin, 50-50 içmisinizsə, *5050-yə zəng edin!
-
12:50“ASAN Məktub” sosial proqramı balacaların arzularını reallaşdırmağa davam edir
-
11:36“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
12:15Hərbi xidmətdən yayınmağı vəd verən şəxs həbs olunub
-
15:52“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
17:17"Qərbin riyakar üzü" - Elşən Musayev faktlarla ifşa edir...
-
13:41Qərbin məqsədi İslamı gözdən salmaq və müsəlman dövlətlərə qarşı “səlib yürüşü” həyata keçirməkdir - RƏY
-
19:05Deputat Ramil Həsən Bağırbəyli kəndində seçiciləri ilə görüşüb
-
10:57Türkiyəli qonaqlar "ASAN xidmət"də
-
16:44Mingəçevirdə “Zəfərə aparan yol” adlı hərbi-vətənpərvərlik tədbiri keçirilib
-
16:41Mingəçevirdə “Yaşıl Dünya Naminə Həmrəylik ili” çərçivəsində tinglər əkilib
-
16:38“Yaşıl Dünya Naminə Həmrəyliyə gedən yol” mövzusunda Dəyirmi masa keçirilib: MİNGƏÇEVİRDƏ
-
10:37“Loqos” Psixoloji və Nitq Mərkəzi 10 yaşını qeyd edib – FOTOLAR
-
17:05Laçında əlverişsiz hava şəraitində azan Azərbaycan hərbçisi Ermənistandan Bakıya gətirilib
-
15:11“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
18:01Deputat: Antalya Forumundan Ermənistanın regionda sülhün bərpasında ciddi məsuliyyət daşıdığına bir daha əmin olduq
-
13:48İlham Əliyev o üç ölkənin adını buna görə çəkdi - rəylər
-
13:22Almaniyadan Bakıya Qarabağ jesti- situativ reverans, yoxsa...
-
11:20“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
09:59Xocalı şəhidləri Polşadakı katolik kilsəsində anılıb - Foto/Video
-
13:52Deputatdan SENSASİON YAZI: "Xocalı soyqırımında adı keçənlər..."
-
13:09Layihənin adı: “QİÇS və Narkomaniyaya qarşı mübarizə tədbirlərinin keçirilməsi”
-
14:25Prezident İlham Əliyevin açıq mesajları xarici siyasətimizin gələcək prioriteti baxımından çox önəmlidir - Deputat
28 Mart 2024
26 Mart 2024
25 Mart 2024
23 Mart 2024
19 Mart 2024
18 Mart 2024
15 Mart 2024
14 Mart 2024
13 Mart 2024
12 Mart 2024
11 Mart 2024
10 Mart 2024
09 Mart 2024
07 Mart 2024
06 Mart 2024
05 Mart 2024
04 Mart 2024
02 Mart 2024
27 Fevral 2024
26 Fevral 2024
24 Fevral 2024
Digər xəbərlər
-
MƏDƏNİYYƏT, SOSİAL
Sevinc Çılğının sehirli “Adagio”su - FOTO / VİDEO
-
MƏDƏNİYYƏT, SOSİAL
Tanınnış müğənnidən Prezidentin doğum gününə hədiyyə - VİDEO
-
MƏDƏNİYYƏT
Misilsiz nümunə- Natiq Qasımovun bayraq sevgisi
-
MANŞET, MƏDƏNİYYƏT
Prezident yeni mədəniyyət naziri təyin etdi
-
MƏDƏNİYYƏT
Anar Kərimov vəzifəsindən azad edildi
-
GÜNDƏM, MƏDƏNİYYƏT
YARAT “Multiperspektivdə” adlı yeni qrup sərgisini elan edir
-
MƏDƏNİYYƏT, SOSİAL
Tbilisidə tanınmış Azərbaycan rəssamı Aida Mahmudovanın “Cənnət Gözləyə Bilər” adlı sərgisi açılıb
-
MƏDƏNİYYƏT
Şair Yafəs Türksəs vəfat etdi
-
MƏDƏNİYYƏT
“Vətən müharibəsinin memarı” kitabı işıq üzü gördü